W Polsce zarejestrowanych jest 34 tys. fundacji, jak wynika z analizy danych z Krajowego Rejestru Sądowego przeprowadzonej na zlecenie Fundacji Dr Clown, która od 25 lat wyznacza standardy w terapii śmiechem i sposobach budzenia radości u dzieci, seniorów oraz osób z niepełnosprawnościami w szpitalach i wyspecjalizowanych placówkach. Według przewidywań ekspertów z wywiadowni gospodarczej Dun & Bradstreet, którzy przeprowadzili analizę, do końca roku liczba ta może wzrosnąć nawet do 37 tys., co stanowić będzie 25 proc. polskiego sektora pozarządowego mierzonego liczbą zarejestrowanych podmiotów.
Jednocześnie ponad 95 proc. fundacji znajduje się w dobrej lub bardzo dobrej kondycji finansowej. Mniejsze lub większe kłopoty finansowe odczuwa zaledwie 3 proc., a w bardzo złej sytuacji jest nie więcej niż 0,5 proc.
W sumie na początku roku w Polsce było zarejestrowanych ponad 155 tys. stowarzyszeń i fundacji, z czego stowarzyszenia stanowią większość. Jednak fundacji przybywa znacznie szybciej. Od 2010 r. ich liczba wzrosła aż o 155 proc., podczas gdy stowarzyszeń – o 35,5 proc. Jedyny spadek liczby fundacji odnotowano w 2019 r., ale tylko o 2,5 proc. W tym czasie wykreślono z rejestru REGON podmioty z dawnych rejestrów sądowych, które nie zarejestrowały się w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS). Od tej pory przybywa ich w tempie średnio 6,3 proc. rocznie. W latach 2022-2023 tempo wzrostu nieco przyspieszyło, zbliżając się do 8 proc.
Coraz szybsze tempo wzrostu liczby fundacji zarejestrowanych w Polsce w ostatnich latach po części może wiązać się z ubiegłorocznymi zmianami w przepisach dotyczących funkcjonowania fundacji rodzinnych, jednak ten trend zaczął być widoczny już wcześniej. W dodatku z badań na temat kondycji organizacji pozarządowych w Polsce wynika, że czas ich aktywności się wydłuża, co bardzo mnie cieszy, bo pokazuje coraz poważniejsze podejście i większe zaangażowanie w kwestii działań na rzecz dobra społeczności. Mimo to jednak Polacy pod względem zaangażowania w dobroczynność znajdują się w ostatniej dziesiątce krajów świata – mówi Agata Bednarek, Prezeska Zarządu Fundacji Dr Clown – W 2023 r. tylko 18 proc. przekazało pieniądze na cel dobroczynny, a 4 proc. udzielało się w ramach wolontariatu. Może to oznaczać, że fundacje nie nagłaśniają wystarczająco swoich działań i możliwości wsparcia. Z naszych obserwacji wynika, że im więcej ludzie wiedzą o działalności organizacji oraz o tym, w jaki sposób wykorzystuje ona otrzymywane środki, tym chętniej ją wspierają, nie tylko finansowo.
Według wspomnianych badań 63 proc. Polek i Polaków ufa organizacjom pozarządowym, a 62 proc. uważa, że są potrzebne, jednocześnie jednak tylko 4 proc. wspiera je regularnie – co miesiąc lub częściej. Według danych Ministerstwa Finansów liczba podatników i podatniczek, którzy w ubiegłym roku skorzystali z możliwości odpisania części podatku dochodowego na organizacje pożytku publicznego, spadła o ponad 3 mln w stosunku do 2022 r. roku.
Przekazanie odsetka podatku przy okazji rozliczenia PIT jest najprostszym sposobem wsparcia organizacji, których działalność jest nam bliska, a jednocześnie okazaniem im swojego wsparcia i zachętą do dalszych wysiłków. To też sposób na poprawę własnego samopoczucia – udowodniono, że spełnianie dobrych uczynków daje satysfakcję, poprawia samopoczucie psychiczne i podnosi samoocenę. A dobry nastrój przekłada się na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego – dodaje Agata Bednarek, Prezeska Zarządu Fundacji Dr Clown.
Środki zbierane przez Fundację Dr Clown, m.in. z wpłat przekazywanych w ramach rozliczenia PIT (KRS 0000024181), są przeznaczane w dużej mierze na finansowanie szkoleń Doktorów Clownów, którzy docierają z terapią śmiechem do polskich szpitali, ich wyposażenie, dojazdy do placówek i na organizację dobroczynnych akcji specjalnych. Fundacja wywołała w Polsce już ponad milion uśmiechów.
Dane cytowane w tekście pochodzą z badania Dun & Bradstreet przeprowadzonego na początku marca 2024 r. Analizie poddano dane z rejestru KRS. Przy okazji Dun & Bradstreet zbadała poziom optymizmu na polskim rynku, nie tylko w biznesie, ale także wśród podmiotów z szeroko rozumianej branży użyteczności publicznej. Z raportu Dun & Bradstreet Global Business Optimism Insights” wynika, że polscy zarządzający firmami w pierwszym kwartale 2024 r. wykazują się wysokim poziomem optymizmu z wynikiem 58,8 punktów na skali od 0 do 100.
